Wymogi formalne niezbędne do podjęcia postępowania egzekucyjnego

Do wszczęcia postępowania egzekucyjnego niezbędne jest złożenie u komornika właściwego wniosku (do pobrania tutaj) wraz z oryginałem tytułu wykonawczego (tytuł egzekucyjny – wyrok, nakaz zapłaty, postanowienie itp. zaopatrzony w klauzulę wykonawczą – art. 776 i 777 kpc.).
Wniosek można złożyć osobiście (w kancelarii bądź za pośrednictwem operatora pocztowego) lub przez pełnomocnika.

Wniosek powinien zawierać oznaczenie komornika, do którego jest kierowany, oznaczenie wierzyciela (imię i nazwisko lub nazwa przedsiębiorstwa oraz adres). W razie złożenia wniosku w imieniu osoby prawnej należy do niego dołączyć aktualny odpis KRS, z którego wynika uprawnienie osoby składającej wniosek lub udzielającej pełnomocnictwa do dokonywania w imieniu osoby prawne czynności tego typu.

Należy też wskazać dłużnika w sposób jednoznacznie go identyfikujący – imię i nazwisko lub nazwa przedsiębiorstwa wraz ze wskazaniem nr PESEL, NIP, nr dowodu osobistego, nr REGON bądź nr KRS oraz wskazać ostatni znany wierzycielowi adres dłużnika (brak adresu we wniosku stanowi brak formalny).

Zgodnie z art. 8 ust. 5 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji wierzyciel ma prawo wyboru komornika na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyjątkiem spraw o egzekucję z nieruchomości oraz spraw, w których przepisy o egzekucji z nieruchomości stosuje się odpowiednio (np. egzekucja z użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego, egzekucja ze statków morskich). Właściwym do przeprowadzenia egzekucji z nieruchomości jest komornik działający przy sądzie rejonowym, w okręgu którego dana nieruchomość jest położona.

We wniosku należy wskazać świadczenie (pieniężne, niepieniężne), które ma być spełnione oraz sposób egzekucji:

  • egzekucja świadczeń pieniężnych – egzekucja z ruchomości, egzekucja z wynagrodzenia za pracę, egzekucja z wierzytelności z rachunku bankowego, z innych wierzytelności – umowa zlecenia, umowa o dzieło, wierzytelności przysługujące dłużnikowi za wykonane usługi itp., egzekucja z innych praw majątkowych, egzekucja z nieruchomości, uproszczona egzekucja z nieruchomości, egzekucję przez zarząd przymusowy, egzekucję przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego.
  • egzekucja świadczeń niepieniężnych – odebranie rzeczy, wydanie nieruchomości, opróżnienie pomieszczenia tzw. „eksmisja”.

Świadczenie wskazane we wniosku musi być zgodne z treścią tytułu wykonawczego.

Wierzyciel składający wniosek o egzekucję z nieruchomości (wskazujący taki sposób) zobowiązany jest wskazać nieruchomość w sposób jednoznaczny czyli określić jej miejsce położenia, nr księgi wieczystej oraz sąd prowadzący tą księgę bądź wskazać spółdzielnię mieszkaniową, w której zasobach dana nieruchomość się znajduje (egzekucja ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego).

Po dokonanym zajęciu nieruchomości i wezwaniu dłużnika do zapłaty długu w terminie 14 dni komornik podejmuje kolejną czynność tj. dokonuje opisu i oszacowania nieruchomości wyłącznie na wniosek wierzyciela (wniosek taki może być złożony już w chwili złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji z nieruchomości lub później).

Składając wniosek o dokonanie opisu i oszacowania wierzyciel zgodnie z art. 943 kpc zobowiązany jest do złożenia odpisu z księgi wieczystej bądź zaświadczenia sądu wystawione na podstawie zbioru dokumentów prowadzonego dla nieruchomości, zawierające wskazanie jej właściciela i wykaz ujawnionych w tym zbiorze obciążeń. Jeżeli nieruchomość nie posiada założonej księgi wieczystej wierzyciel powinien złożyć inny dokument stwierdzający własność dłużnika (np. zaświadczenie z właściwej spółdzielni mieszkaniowej).

W trakcie postępowania egzekucyjnego dokumentów tych może żądać od właściwych organów również komornik.

Wierzyciel powinien ponadto wskazać miejsce zamieszkania uczestników postępowania – osoby, którym przysługują ograniczone prawa rzeczowe lub roszczenia albo prawa osobiste zabezpieczone na nieruchomości, w przypadku egzekucji z prawa użytkowania wieczystego organ, który zawarł umowę użytkowania.

Składając wniosek egzekucyjny wierzyciel zobowiązany jest wskazać przedmioty (wierzytelności) służące do zaspokojenia roszczenia. W przypadku braku wiedzy co do majątku dłużnika komornik może wezwać dłużnika do złożenia wyjaśnień.